Primadello(-di-làrgi-fueio)
Primula latifolia
Primulaceae
Nom en français : Primevère à larges feuilles.
Descripcioun :La primadello-di-làrgi fueio es uno planto pulèu forto que trachis en mato en auto mountagno, dins li clapas de roucas séusous. Li fueio soun bèn verdo, à dènt larjo e glandoulouso-pegouso. Li flour soun touto vióuleto à gorjo de la meme coulour e se duerbon en embut. Èi mai coumuno dins l'uba dis Aup. La subsp. dis Aup, ié dison graveolens.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 25 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Primula
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1700 à 3000 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Clapas de roucas
- Baus
- Roucas
- Esboudèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Primula latifolia Lapeyr., 1813
Blet
Amaranthus blitum
Amaranthaceae
Autre noum : Bledo-sóuvajo.
Nom en français : Amarante blette.
Descripcioun :Lou blet es uno amaranto pulèu chanjadisso, siegue drecho, siegue couchado au sòu, pòu èstre verdo o rouginasso coume sus li fotò. Trachis dins li relarg pulèu bagna o umide, coume li mueio o en ribo d'aigo, e tambèn dins lis escoumbre. Se recounèis subretout à si fueio, proun larjo e souvènt acabado pèr dos partido.
Usanço :Coume lis àutris amaranto, lou blet se manjo crus en ensalado vo cue coume d'espinarc (pas trop n'en manja pamens pèr l'acide óussali e li nitrate). Li grano se manjon cruso, grasihado o boulido (15 mn) coume voulès. Pamens es uno di ràris amaranto dóu païs, que s'atrobo mens qu'à passa tèms. Manjas pulèu lis envahissènto.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Amaranthus
Famiho : Amaranthaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Mueio
- Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Amaranthus blitum L., 1753